Planten met bewustzijn

Het bewustzijn van niet-menselijke levensvormen

Je kan je afvragen of dieren bewustzijn hebben. Natuurlijk. Volgens mij toch, maar je kan je toch verwonderen hoeveel mensen denken dat het enkel instinctmatige reacties zijn. Men degradeert een dier, of tenminste sommige dieren tot een organische machine zonder meer.

Dat een hond of kat bewust lijkt, kunnen velen nog aanvaarden maar dat een worm dat ook zou zijn verwerpen de meeste. Nochtans vertonen ook deze dieren een zeker bewust gedrag. Zelfs eencelligen, die zeker geen hersenen kunnen hebben gaan bewust de jacht naar voedsel sturen.
Nog niet zolang geleden dacht men dat eencelligen gewoon een gelule waren van vocht met een membraam. Met de elektronenmicroscoop ontdekte men echter dat er ook een schroefvormige staart aanhing die in staat is het eencellig diertje voort de drijven met een schroefsnelheid van 16.000 toeren per sec. Bovendien is het in staat in een plotse beweging van koers te wisselen waar zich voedsel vertoont. Bovendien is in de eencellige ook een elektrisch lijkende motor te zien die geniaal geconstueerd is en waar geen enkel onderdeel kan van gemist worden. Evolutie is hier dus onmogelijk. Gezien de eencellige als primitiefste levensvorm wordt aanzien gaat hier de evolutietheorie niet meer op. Immers schreef Darwin in eigen woorden zelf op het eind van zijn boek “The origin of species”, “als ooit een organisme zou gevonden worden dat nooit kon ontstaan door natuurlijke selectie van zijn voorgangers dan stort mijn hele theorie in elkaar”.

Iets minder dan iets dat uit één cel gemaakt is, kan niet bestaan. Dat wil nu niet zeggen dat we het kind met het badwater moeten weggieten of dat we nu opeens het bijbelse scheppingsverhaal letterlijk moeten nemen.

Beiden hebben een kern van waarheid. Volgens een redelijk compromis, kunnen we stellen dat er voor ieder levend organisme wel degelijk een planning moet bestaan. Anderzijds kunnen we gelijk stellen dat het organisme in staat is zich aan te passen aan de omstandigheden die leven en voortbestaan makkelijker maken. Een persoonlijke hypothese is dat de intelligentie van de constructie in zichzelf aanwezig is, als de voor de hand liggende natuurkracht. Deze bevat wonderlijke eigenschappen en een soort intelligentie. Maar als een diertje zo klein als een eencellige, doelbewuste acties kan ondernemen, dan moet er zeker ook een bewustzijn zijn en dat wordt vaak gezocht in de hersenen.

Maar er zijn nochtans dieren die niet mechanisch werken en toch tactieken gebruiken om zich te voeden en voort te planten. Neem nu een kwal. Die heeft geen hersens. Wel ogen die bijna onzichtbaar zijn. Waar zouden deze anders voor dienen dan om te zien? Ook bij andere zeedieren die plantachtig zijn, zien we list en aanvalsgedrag waarmee het zijn voeding verschalkt.

Maar hoe zit het met levende organismes zoals een plant? Tot kort geleden konden we alleen gissen. Het lag voor de hand dat een plant niet bewust is. Een plant behoorde geen pijn te voelen, geen genot bij bijvoorbeeld bevruchting en werd gedegradeerd tot een soort machine die de gewoonte had te strijden, zoals bijv. om onder maaihoogte te blijven (paardebloem) of boven andere gewassen uit te groeien voor zonlicht en overleving, al wordt de plant anders maar 15 cm.

In de jaren 80 begon men met aura-foto’s op basis van de Kirlianfotografie. Gezien deze techniek met hoogfrequente hoogspanningsstraling werkt bestaat nogal wat controverse omtrent het al dan niet gefotografeerd zijn van de aura. De aura van weggesneden delen echter, was verrassend maar niet altijd herhaalbaar. Maar dat kan hoogstens bewijzen dat een blad een zekere aura zou hebben en bewijst geen soort bewustzijn.

Bij bewustzijn moeten zeker overlevingsdrang, angst, emotie en dergelijke aanwezig zijn. Dit zijn immers aspecten van het bewustzijn. Een studie wees uit dat planten die met liefde verzorgd werden langer leefden, meer vruchtbaarder waren en beter groeiden. Ook met muziek zouden planten dit gedrag vertonen. Zo heeft een Franse wijnboer zijn wijnakker volgezet met luidsprekers omdat hij gemerkt had dat het muziekspelen op zijn accordeon, dat hij eerst deed voor de werknemers, blijkbaar ook meer en betere druiven produceerde langs zijn route waarlangs hij altijd liep.

Totaal los daarvan werden vooraf al proeven gedaan met een tweelingblad. Een takje dus met aan weerszijden een blad. Met een ohmmeter (elektrische weerstandmeter) mat men een stabiele waarde. Zodra men besliste het ene blad te gaan verbranden liet het ANDERE blad een reactie zien door de weerstand te wijzigen. (experimenten Cleve Backster 1966) Dit was verrassend. Ook zag ik eens een experiment met verse yoghurtpotjes die uit hetzelfde ferment gemaakt waren en waarbij men in een potje een weerstandsmeter stak. In het andere werd azijn gegoten waarbij de meting varieerde. Het is niet duidelijk of het resultaat voortkomt uit de verwachting van de experimentator of uit het bewustzijn van de plant of ferment.

Recent deed men echter nieuwe proeven bij een levende plant. Bij het meten van spanning zoals bij impulsen van de hersenen, deed men experimenten om de emoties te registreren op een grafiekband via computer. Men probeerde naast liefde en muziek, die een kleine geleidelijke wijziging lieten zien, ook een intentie om zich kwaad te maken. Dat laatste had geen effect.

Toen men echter besloot met overtuiging een stuk van een blad van de levende plant te knippen, registreerde de grafiek een enorme piek op het moment dat men de actie begon. Dus zodra men met de schaar naar de plant ging. De plant bleek angst te hebben zodra de schaar werd genomen. Ze vertoonde duidelijk een onverklaarbare grote reactie.

Noch een kwal, nog een eencellige, noch een plant hebben hersenen maar vertonen wel een geestelijke bewuste respons. Men doet nog steeds verder experimenten met deze onderzoekingen en het zal nog wel een tijd duren eer dat wetenschappelijk aanvaard wordt. Let intussen wel op als je je haag scheert. Ze heeft het niet graag.

      Denis

© 2010 Aura-Oasis – Denis Dhondt